Sa malawak na lupain ng Lanao, sa piling ng mga Maranaw, naninirahan si Pilandok. Siya ay maliit, payat, at hindi mo aakalaing may kakayahan laban sa mga makapangyarihang tao sa kanilang lugar. Ngunit ang kanyang talino, bilis ng pag-iisip, at pagiging tuso ay hinahangaan ng marami. Madalas siyang magtago sa kanyang masayahing ugali, ngunit ang mga mahuhuli sa kanyang patibong ay walang magawa kundi ang humanga.
Isang araw, isang balita ang kumalat sa nayon. Isang dayuhang mangangalakal ang dumating sakay ng malaking bangka. Siya’y kilalang sakim, mahilig manlamang, at gustong kontrolin ang kalakalan ng buong lugar. Sa kanyang bangka, dala niya ang mga magagandang tela, alahas, at iba pang kalakal na pinapangarap ng mga tao. Ngunit ang presyo ng mga ito ay napakataas, at ang sinumang hindi makapagbayad ay tinatakot na ikulong o kunin ang kanilang lupa.
“Hindi natin kailangang magpaalipin sa dayuhang ito,” bulong ni Pilandok sa kanyang sarili. “Kailangan niyang matutunan na hindi kayang bilhin ng yaman ang lahat.”
Nagplano si Pilandok. Suot ang isang lumang balabal, pumunta siya sa bangka ng mangangalakal.
“Magandang araw, mahal na mangangalakal!” masiglang bati ni Pilandok. “Narinig ko ang tungkol sa iyong mga kalakal. Ngunit higit sa lahat, narinig ko ang tungkol sa iyong karunungan. Totoo bang ikaw ang pinakamatalino sa lahat ng mangangalakal?”
Ngumiti nang may yabang ang mangangalakal. “Walang makakapantay sa akin. Alam ko ang lahat ng sikreto ng kalakalan.”
“Kung ganoon,” sabi ni Pilandok, “nais mo bang patunayan ang iyong talino? May alam akong isang lugar kung saan may nakatagong kayamanan, higit pa sa lahat ng iyong dala. Ngunit ito ay tanging matalino lamang ang makakakita.”
Napangisi ang mangangalakal. “Ipakita mo sa akin ang lugar na ito!”
Pinangunahan ni Pilandok ang mangangalakal papunta sa isang matarik na bangin malapit sa lawa. Sa ibaba, makikita ang tubig na tila walang hanggan ang lalim.
“Naririto ang kayamanan,” sabi ni Pilandok. “Ngunit upang makuha ito, kailangan mong tumalon at sumisid. Sa ilalim ng tubig, may makikita kang isang malaking banga na puno ng ginto.”
“Ngunit paano kung hindi ko ito makita?” tanong ng mangangalakal.
“Ah,” sagot ni Pilandok, “iyon ay dahil hindi sapat ang iyong talino.”
Dahil sa kanyang kayabangan, tumalon ang mangangalakal. Subalit, dahil sa lalim ng tubig at bigat ng kanyang suot, hindi niya nahanap ang sinasabing kayamanan. Sa halip, bumalik siyang basang-basa at hiyang-hiya.
Samantala, habang abala ang mangangalakal sa pagsisid, kinuha ni Pilandok ang ilan sa kanyang mga kalakal at ibinigay ito sa mga nangangailangan sa nayon.
Nang bumalik ang mangangalakal sa kanyang bangka, napansin niyang kakaunti na ang kanyang mga dala. Galit na galit siya ngunit wala siyang magawa. Si Pilandok ay matagal nang nakaalis.
Aral: Ang kayabangan at kasakiman ay hindi magdudulot ng mabuti. Ang tunay na yaman ay makikita sa malasakit at pagbibigay sa kapwa, hindi sa pag-aari ng materyal na bagay.
English Translation
In the vast lands of Lanao, among the Maranao people, lived Pilandok. Small and thin, he didn’t look like someone who could outwit the powerful. But his sharp mind, quick wit, and cleverness made him admired by many. Pilandok often hid his cunning nature behind a cheerful demeanor, and those who fell into his traps could only marvel at his brilliance.
One day, news spread across the village. A foreign merchant had arrived, sailing on a grand boat. He was known to be greedy, manipulative, and determined to dominate the local trade. His boat was filled with fine fabrics, jewelry, and other goods that people could only dream of owning. However, his prices were exorbitant, and those who couldn’t pay were threatened with imprisonment or the loss of their land.
“We don’t need to bow to this greedy foreigner,” Pilandok whispered to himself. “He needs to learn that wealth can’t buy everything.”
Pilandok devised a plan. Wearing a shabby old cloak, he approached the merchant’s boat.
“Good day, esteemed merchant!” Pilandok greeted warmly. “I’ve heard about your wonderful goods. But more than that, I’ve heard about your wisdom. Is it true that you’re the smartest of all merchants?”
The merchant grinned arrogantly. “No one can match my intelligence. I know every secret of trade.”
“If that’s the case,” Pilandok said, “would you like to prove your brilliance? I know of a place where a treasure lies hidden—greater than all the wealth you carry. But only the wise can uncover it.”
The merchant smirked. “Show me this place!”
Pilandok led the merchant to a steep cliff overlooking a deep lake. The water below shimmered like an endless abyss.
“Here lies the treasure,” Pilandok said. “But to retrieve it, you must jump and dive. Beneath the surface, you’ll find a large jar filled with gold.”
“What if I don’t find it?” asked the merchant.
“Ah,” Pilandok replied, “then it only means your wisdom isn’t enough.”
Fueled by his arrogance, the merchant jumped into the lake. However, the water was deep, and his heavy clothing weighed him down. He couldn’t find the supposed treasure and resurfaced soaking wet, humiliated.
Meanwhile, while the merchant was busy diving, Pilandok took some of his goods and distributed them to the needy in the village.
When the merchant returned to his boat, he realized some of his wares were missing. Furious but helpless, he looked around in vain for Pilandok, who was already long gone.
Moral of the Story: Greed and arrogance bring no good. True wealth lies in helping others and sharing, not in amassing material possessions.
gusto ko ang story…. Nag bibigay ito ng aral..